Ερώτηση: Πρόεδρε Σακελλαρόπουλου, η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο της προσοχής της Ευρώπης τις τελευταίες εβδομάδες εξαιτίας της σύγκρουσης με την Τουρκία στην Ανατολική Μεσόγειο και σε σχέση με την κρίση στο νησί της Λέσβου, που ακολούθησε την πυρκαγιά στον προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας. Η ΕΕ αντιμετώπισε και τα δύο προβλήματα. Πώς κρίνετε τα μέτρα που ελήφθησαν;

Απάντηση: Η Ελλάδα βρέθηκε στο επίκεντρο δύο ταυτόχρονων κρίσεων που και οι δύο συνδέονται με την ένταση με την Τουρκία. Από το τέλος Ιουλίου έπρεπε να αντιμετωπίσουμε μία άνευ προηγουμένου κλιμάκωση της επιθετικότητας της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, μία επιθετικότητα βασισμένη σε μία αυθαίρετη ερμηνεία του διεθνούς δικαίου. Επιτρέψτε μου να σας θυμίσω τα συμβάντα Φεβρουαρίου-Μαρτίου με την ανυπόφορη εκμετάλλευση από την τουρκική πλευρά των μεταναστευτικών ροών και των προσφύγων στα βόρεια σύνορα μας. Και οι δύο περιπτώσεις δεν συνιστούν διμερή ζητήματα και υπερβαίνουν το εθνικό μας συμφέρον, γιατί τα σύνορά μας είναι και σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Ελλάδα προειδοποίησε την Ευρωπαϊκή Ένωση για την επείγουσα ανάγκη για μία νέα αποτελεσματική και ανθρωπιστική πολιτική έναντι των μεταναστών και των προσφύγων στην Ανατολική Μεσόγειο. Έχουμε καταστήσει σαφές ότι οι παράνομες πράξεις και προκλήσεις, όπως αυτές που διέπραξε η Τουρκία, δεν είναι σύμφωνες με νόμους και διεθνείς σχέσεις. Είναι εξαιρετικά επικίνδυνες για την ειρήνη και την σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή. Τα συμπεράσματα του τελευταίου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου αντικατοπτρίζουν τις θέσεις μας και δεν αφήνουν αμφιβολίες ότι θα υπάρξουν σημαντικές συνέπειες αν η Τουρκία επιμείνει με τη μονομερή της επιθετικότητα.

Ερώτηση: Επομένως δεν πιστεύετε ότι η ΕΕ κέρδισε απλά χρόνο αναβάλλοντας για τον Δεκέμβριο το θέμα των κυρώσεων εναντίον της Τουρκίας;

Απάντηση: Εμείς επιθυμούμε να έχουμε μία ειρηνική και εποικοδομητική σχέση με την Τουρκία. Γι’ αυτό η αποκλιμάκωση της έντασης είναι μία απαραίτητη συνθήκη. Η Ευρώπη πάντα έκανε προσεκτικά βήματα για την επίλυση των κρίσεων και των διαφορών. Στην Τουρκία δόθηκε ένα λογικό περιθώριο κινήσεων αλλά ταυτόχρονα τα κράτη μέλη ενωμένα προειδοποίησαν την Άγκυρα ότι περιμένουν το τέλος της επιθετικής της συμπεριφοράς.

Ερώτηση: Βλέπετε κίνδυνο πολέμου στη Μεσόγειο; Η Άγκυρα πλέον έχει επεκτείνει την επιρροή της έως τη Λιβύη. Το έκανε μέσω μιας συμφωνίας για τα θαλάσσια σύνορα με την κυβέρνηση Sarraj και βάζοντας το στρατιωτικό της ειδικό βάρος στη σύγκρουση.

Απάντηση: Προτιμώ να μιλάω με όρους ειρήνης και συμβιβασμού μεταξύ γειτόνων. Ωστόσο, ο κίνδυνος πολέμου ανέκυψε έντονα στον δημόσιο λόγο και όχι ξαφνικά. Οι προκλητικές ενέργειες της Τουρκίας στη θάλασσα πλαισιώνονται από μία ρητορική εξαιρετικά επιθετική προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Η Ελλάδα είναι μία σύγχρονη ευρωπαϊκή χώρα όπου επικρατεί το κράτος δικαίου, μία χώρα με βαθιά προσήλωση στο διεθνές δίκαιο και τις ειρηνικές σχέσεις μεταξύ των κρατών. Κανένας κίνδυνος πολέμου δεν θα προκληθεί με δική μας ευθύνη. Από την άλλη πλευρά, καμία απειλή στην κυριαρχία μας και στα κυριαρχικά μας δικαιώματα δεν θα γίνει ανεκτή. Σκοπός μας είναι να ξαναρχίσουν οι συνομιλίες επί συγκεκριμένης ατζέντας στην Ανατολική Μεσόγειο, ώστε να επέλθει αμοιβαία συμφωνία.

Ερώτηση: Δεν πιστεύετε πως η αντίθεση της Κύπρου στις κυρώσεις εναντίον της Λευκορωσίας του Λουκασένκο έναντι ευρωπαϊκών μέτρων εναντίον της Άγκυρας ήταν μία πράξη realpolitik που συγκρούεται με τις ευρωπαϊκές αξίες και την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων;

Απάντηση: Δεν μπορούμε να συζητούμε για ευρωπαϊκές αρχές και σεβασμό της διεθνούς νομιμότητας, συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, εάν δεν βλέπουμε αυτό που βρίσκεται σε πλήρη θέα κάτω από τα μάτια μας: την συνεχή εδώ και 46 χρόνια σαφή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των βασικών ελευθεριών του πληθυσμού της Κύπρου μετά την τουρκική εισβολή, την κατοχή και τον εποικισμό σχεδόν του 37% της επικράτειας της Κυπριακής Δημοκρατίας, ενός μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όλα τα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Κύπρου, υπήρξαν πεπεισμένοι υποστηρικτές των κυρώσεων μετά τα πρόσφατα γεγονότα στη Λευκορωσία. Δεν είναι ζήτημα realpolitik αλλά ζήτημα αξιοπιστίας και συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ερώτηση: Πρόκειται να συναντήσετε τον πρόεδρο Mattarella. Η Ιταλία έχει κάνει πρόσφατα κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με την Ελλάδα, την Κύπρο και τη Γαλλία και είναι μαζί σας στο Φόρουμ της ανατολικής Μεσογείου, ένα είδος ΟΠΕΚ του φυσικού αερίου. Αλλά η κυβέρνησή μας δεν στηρίζει τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου Εastmed στον οποίο αντιτίθεται ο Erdogan. Με την Άγκυρα χρησιμοποιούμε περισσότερα καρότα από ότι ραβδιά. Θεωρείτε πως η ιταλική στάση είναι πολύ μαλακή; Τι θα ζητήσετε από το προεδρικό μέγαρο;

Απάντηση: Θα έχω μία γόνιμη συζήτηση με τον πρόεδρο Mattarella για όλα τα ζωτικά ανοιχτά ζητήματα -και τις επιλογές- που αφορούν στις σχέσεις μας, στο πλαίσιο των κοινών ευρωπαϊκών φιλοδοξιών και των κοινών μας στόχων. Μοιραζόμαστε την πίστη στη διπλωματία και στο νόμο όπως και την βούληση να αναπτυχθεί η κατανόηση μεταξύ των χωρών μας και η συνεργασία μας.

Ερώτηση: Ο κόσμος έμεινε σοκαρισμένος από τις εικόνες των μεταναστών στη Λέσβο μετά την πυρκαγιά στο προσφυγικό καταυλισμό της Μόριας. Η Αθήνα όμως επιθυμεί να κατασκευάσει νέα κέντρα για τους αιτούντες άσυλο στα νησιά του Αιγαίου …

Απάντηση: Η καταστροφική πυρκαγιά της Μόριας είναι μία έντονη υπενθύμιση του γεγονότος ότι χρειαζόμαστε βιώσιμες και μακροπρόθεσμες λύσεις προκειμένου να αντιμετωπίσουμε σε ευρωπαϊκό επίπεδο το πρόβλημα των προσφύγων και των μεταναστών. Η Ελλάδα επιμένει ώστε να φτάσουμε σε έναν μόνιμο μηχανισμό αλληλεγγύης, με μία συνισταμένη μετεγκαταστάσεων που να μπορεί να υλοποιηθεί από το καινούργιο Σύμφωνο, το οποίο παρουσιάστηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή πριν από δύο εβδομάδες. Πρόκειται για τη μοναδική λύση για να ελαφρύνουμε το δυσανάλογο βάρος που επιβαρύνει τα κράτη της πρώτης γραμμής, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία.

Ερώτηση: Είστε η πρώτη γυναίκα επικεφαλής κράτους της Ελλάδας. Υπάρχει ένας ιδιαίτερα γυναικείος τρόπος για να ασκήσει κανείς αυτό το καθήκον;

Απάντηση: Παραθέτω τα όσα είπε η Michelle Bachelet, η πρώην Πρόεδρος της Χιλής: «Όταν μία γυναίκα είναι ηγέτης, αυτό την αλλάζει. Όταν πολλές γυναίκες γίνονται ηγέτες, αυτό αλλάζει την πολιτική και τις επί μέρους πολιτικές». Οι γυναίκες στην πολιτική δίνουν προτεραιότητα στα κοινωνικά ζητήματα, είναι πιο ευαίσθητες στα ανθρώπινα δικαιώματα, προωθούν την ισότητα, στοχεύουν σε ένα βιώσιμο μέλλον και ενθαρρύνουν με τη συμμετοχή τους την πίστη στη δημοκρατία. Πιστεύω ότι οι γυναίκες ανταποκρίνονται καλύτερα στις ανάγκες της κοινωνίας. Είμαι ευτυχής που η εκλογή μου ενίσχυσε την εμπιστοσύνη των Ελληνίδων στον εαυτό τους. Οι νέες γυναίκες πρέπει να γνωρίζουν ότι έχουν στα χέρια τους τη δυνατότητα να πραγματοποιήσουν τα όνειρά τους.