Η Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου επισκέφθηκε σήμερα την Αγία Παρασκευή, όπου ανακηρύχθηκε επίτιμη δημότης Δυτικής Λέσβου από τον δήμαρχο Ταξιάρχη Βέρρο.
Η κυρία Σακελλαροπούλου απηύθυνε τον παρακάτω χαιρετισμό:
Είμαι πολύ συγκινημένη για την τιμή που μου επιφυλάξατε σήμερα, αναγορεύοντάς με επίτιμη δημότη του Δήμου σας. Συγκινημένη γιατί η Λέσβος είναι αγαπημένο νησί, τόπος που γνώρισα νωρίς και στον οποίο επανέρχομαι συχνά, με το συναίσθημα πάντα της πρώτης φοράς. Συγκινημένη γιατί είναι η πατρίδα ενός ακριβού φίλου που δεν είναι πια κοντά μας, του καθηγητή Σταύρου Τσακυράκη, και η σημερινή διάκριση με κάνει να αισθάνομαι ακόμη βαθύτερους τους πνευματικούς δεσμούς που με συνέδεαν μαζί του. Συγκινημένη, τέλος, γιατί η Λέσβος ήταν και παραμένει για μένα ένα νησί καμωμένο από “ύλη και πνεύμα οδηγημένα στο ουσιώδες”, όπως χαρακτηριστικά έγραψε ο Οδυσσέας Ελύτης. “Μια γη που έδεσε το φως με τη γαλήνη”, όπως έγραφε ένα άλλο τέκνο αυτού του τόπου, ο Ηλίας Βενέζης. Πατρίδα ποιητών και φιλοσόφων, καλλιτεχνών και δραστήριων επιχειρηματιών. Με μια τοπογραφία μοναδική και γεωγραφική θέση προνομιούχο, γέφυρα ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση. Θέατρο ποικίλων συναντήσεων και αλληλεπιδράσεων, δημιουργικής σύνθεσης και μετάπλασης πολιτισμικών στοιχείων, ανταλλαγής προϊόντων και ιδεών.
Κάθε φορά που έρχομαι στη Λέσβο, νιώθω έντονα ότι στο νησί διασταυρώνονται δύο ρεύματα που ξεκινούν από πηγές απομακρυσμένες: το ένα κουβαλάει απόηχους από τα έργα των ποιητών της, από τους λίγους στίχους της Σαπφούς που έφτασαν ως εμάς και τα πολιτικά και συμποσιακά ποιήματα του Αλκαίου, μέχρι τους συγγραφείς της λεσβιακής άνοιξης και τους σύγχρονους επιγόνους τους. Πάλλεται από τη ζωντάνια των καλλιτεχνών της, από τον Θεόφιλο Χατζημιχαήλ ως τον Ιακωβίδη, τον Ελευθεριάδη και τον Κανέλλη. Μας μεταφέρει την ομορφιά των μικρών πραγμάτων, την αίσθηση του φυσικού κόσμου, την έμφυτη, στους κατοίκους του τόπου, ταύτιση του χρήσιμου με το ωραίο. Το άλλο ρεύμα, ενωμένο με τις πιο γόνιμες παραδόσεις της Δύσης, κοσμοπολίτικο και ελεύθερο, προοδευτικό και τολμηρό, είναι το εμπορικό-βιομηχανικό πνεύμα του τόπου. Αυτό που δημιούργησε το θαύμα του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνα: τη βιομηχανική ανάπτυξη, με δεκάδες βυρσοδεψεία, σαπωνοποιεία, ελαιοτριβεία, πυρηνεργοστάσια, υδρόμυλους. Μια πλούσια άνθιση της επιχειρηματικότητας και του εμπορίου, βασισμένη κατά πολύ στις σχέσεις της Λέσβου με τα μικρασιατικά παράλια και την αιολική ενδοχώρα. Τέλος, ένα κοινοτικό πνεύμα που αναπτύχθηκε με γνώμονα το συλλογικό συμφέρον και στόχο το κοινωνικό έργο και την στήριξη των μικρών και μεσαίων παραγωγών.
Συχνά, ωστόσο, η βία της ιστορίας ανατρέπει βάναυσα τα ανθρώπινα έργα. Η Μικρασιατική Καταστροφή απέκοψε τη Λέσβο από την αιολική ενδοχώρα και την επαναπροσδιόρισε απότομα σε παραμεθόριο περιοχή. Καταδιωγμένοι, οι Έλληνες της Μικράς Ασίας κατέφυγαν στο νησί, που τους υποδέχτηκε, τους συνέτρεξε, τους ενσωμάτωσε, αξιοποίησε το πολιτισμικό τους κεφάλαιο. Η αποκοπή, ωστόσο, της Λέσβου από τον γεωγραφικό της περίγυρο έπληξε την οικονομία και την ανάπτυξή της. Είχε κι αυτή τη μοίρα των μεγάλων αστικών κέντρων που ήκμασαν στα τέλη του 19ου αιώνα, για να γνωρίσουν, μετά από τις καταστροφικές περιπέτειες του 20ου, την ύφεση και τη στασιμότητα.
Παρ’ όλ’ αυτά, το οικονομικό θαύμα της Λέσβου δεν ήταν επιφανειακό, δίχως ρίζες. Οφειλόταν στο δαιμόνιο των κατοίκων της, στο αδάμαστο πνεύμα τους – κι αυτό δεν έσβησε μέσα στα χρόνια. Η ενεργητικότητα με την οποία αναπτύσσονται σήμερα κλάδοι της οικονομίας στους τομείς των τροφίμων, των ποτών και του τουρισμού, καθώς και η ανθεκτικότητα του νησιού απέναντι στην μεταναστευτική και προσφυγική κρίση, παρά το δυσανάλογο βάρος που επωμίστηκε, φανερώνουν μια κοινωνία δυναμική και προοδευτική, με μεγάλα αποθέματα αλληλεγγύης και ενσυναίσθησης. Μια κοινωνία που υφίσταται, δίχως άλλο, τα τελευταία χρόνια μια πρωτοφανή κατάσταση πίεσης. Οι συνεχείς μεταναστευτικές και προσφυγικές ροές, σε συνδυασμό με την πανδημία, δοκιμάζουν τις ήδη βεβαρημένες αντοχές του νησιού και των κατοίκων του, προκαλούν ανασφάλεια και κοινωνική ένταση. Στην απέναντι όχθη, η απροκάλυπτη εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού, καθώς και η κλιμακούμενη προκλητικότητα της τουρκικής ηγεσίας, που κορυφώνεται τις μέρες αυτές με την έμπρακτη αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, κάνει ακόμη πιο δύσκολο τον διάλογο. Οι μέρες είναι κρίσιμες και πρώτοι οι κάτοικοι των νησιών του Ανατολικού Αιγαίου, οι φύλακες της πατρίδας μας, όλοι εσείς που καθημερινά βιώνετε την επιθετικότητα της άλλης πλευράς, χρειάζεστε την αμέριστη στήριξή μας.
Γνωρίζουμε όλοι καλά τα προβλήματα και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο τόπος. Επείγει σήμερα η αποσυμφόρηση της Λέσβου και η προώθηση αιτούντων άσυλο, από τις δομές φιλοξενίας του νησιού σε δομές φιλοξενίας της ενδοχώρας. Είναι επίσης αναγκαία η έμπρακτη συνδρομή της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη διαφύλαξη των θαλάσσιων συνόρων μας, που είναι και ευρωπαϊκά σύνορα. Είναι κατανοητή η ανησυχία και η κόπωση της τοπικής κοινωνίας. Έχετε περάσει και προσφέρει πολλά. Αλλά θέλω να σας διαβεβαιώσω ότι δεν είστε μόνοι. Σας υπόσχομαι, ως επίτιμη δημότης Δυτικής Λέσβου πλέον, ότι θα προσπαθήσω να φανώ αντάξια της γενναιοδωρίας σας. Θα είμαι δίπλα σας, ώστε το νησί να διατηρήσει τη φυσιογνωμία του και τον τρόπο ζωής του, να βαδίσει στον δρόμο της καινοτομίας και της προόδου, πάντα συντονισμένο με τον ρυθμό της αιολικής γης, πάντα αναζητώντας “ένα φως καλύτερο”.