Συνέντευξη της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου στη δημοσιογράφο Adelina Radeva της Δημόσιας Τηλεόρασης της Βουλγαρίας BNT 1, στο περιθώριο της επίσημης επίσκεψής της στη χώρα από 7 ως 9 Δεκεμβρίου 2022.
Ακολουθεί η μετάφραση της συνέντευξης:
Η δημοσιογράφος προλογίζει τη συνέντευξη αναφέροντας: «Η Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, επισκέφθηκε τη χώρα μας στα τέλη της περασμένης εβδομάδας μετά από πρόσκληση του Rumen Radev, από τον οποίο έλαβε το παράσημο «Stara Planiná» με κορδέλα, για τις υπηρεσίες της στην ανάπτυξη των διμερών μας σχέσεων. Στο επίκεντρο των συνομιλιών που είχε η κυρία Σακελλαροπούλου βρέθηκε το θέμα της ενέργειας, καθώς και το κοινό πρόβλημα της μεταναστευτικής πίεσης στα σύνορά μας και η ανάγκη ευρωπαϊκής υποστήριξης για την προστασία τους, στο πλαίσιο μιας ακόμη απόρριψης που έλαβε η Βουλγαρία για τη Σένγκεν. Τι άλλαξε στις πολιτικές και τις κοινωνίες μας εξαιτίας του πολέμου και τι χρειαζόμαστε τώρα για να προχωρήσουμε μπροστά;»
Κυρία Σακελλαροπούλου, ας ξεκινήσουμε με ένα σχόλιο σχετικά με την πρόσφατη απόρριψη που έλαβε η Βουλγαρία σε σχέση με την είσοδό της στη Σένγκεν – η απόφαση αυτή, ωστόσο, επηρεάζει αμφότερες τις χώρες μας και την κυκλοφορία κατά μήκος των κοινών μας συνόρων. Θα ήθελα επίσης να μας πείτε, πώς αξιολογείτε την προστασία των συνόρων μας και τη συνεργασία μας για την προστασία τους;
Όπως γνωρίζετε, η Ελλάδα στηρίζει σταθερά και με συνέπεια την ένταξη της Βουλγαρίας στη Σένγκεν, διότι πιστεύουμε ότι πληρούνται όλα τα κριτήρια, όπως αποδεικνύεται από την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών θεσμών. Πράγματι, χθες είχαμε -και ελπίζω ότι αυτό να είναι μόνο προσωρινό- το δυσάρεστο αποτέλεσμα της μη αποδοχής της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας. Θέλω να πιστεύω ότι, σε σύντομο χρονικό διάστημα, η Ολλανδία και η Αυστρία θα αποσύρουν τις επιφυλάξεις τους και θα ολοκληρωθεί η διαδικασία ένταξης της Βουλγαρίας στη Σένγκεν, κάτι που είναι πολύ σημαντικό για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, ειδικά υπό την τρέχουσα γεωπολιτική συγκυρία, αλλά φυσικά και στο επίπεδο των διμερών σχέσεων μεταξύ της Βουλγαρίας και της Ελλάδας με την Ευρωπαϊκή Ένωση, ακριβώς επειδή και οι δύο χώρες φυλάνε τα εξωτερικά σύνορα της Ευρώπης και έχουν κοινά προβλήματα. Έτσι, η ολοκλήρωση αυτής της διαδικασίας θα είναι προς όφελος συνολικά της ΕΕ και, φυσικά, έχει πρωταρχική σημασία και για την κυκλοφορία των πολιτών των δύο χωρών, η οποία θα διευκολυνθεί σημαντικά.
Θα ήταν σωστό να συμπεράνουμε ότι το κύριο θέμα της επίσκεψής σας στη Βουλγαρία αποτέλεσε η ενέργεια; Και ότι τα ενεργειακά ζητήματα αποτελούν τόσο κοινό πρόβλημα, όσο και ευκαιρία;
Καταρχάς, θα ήθελα να εκφράσω τη χαρά μου που βρίσκομαι στη Σόφια για δεύτερη φορά. Όπως θυμάστε, η πρώτη φορά ήταν στο πλαίσιο της Συνόδου Κορυφής των Τριών Θαλασσών. Έκτοτε ο Πρόεδρος και φίλος μου Rumen Radev και εγώ είχαμε την ευκαιρία να συνομιλήσουμε και άλλες φορές και τώρα βρίσκομαι εδώ, μετά από πρόσκλησή του Η Σόφια είναι μια όμορφη και φιλόξενη πόλη και το ίδιο ισχύει και για τους Βούλγαρους. Οι σχέσεις μεταξύ των χωρών μας είναι εξαιρετικές.
Πράγματι, αυτή τη στιγμή, οι δύο χώρες μας καλούνται να διαδραματίσουν έναν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο, και ήδη έχουν αρχίσει να παίζουν τον ρόλο του πυλώνα σταθερότητας στη Νοτιοανατολική Ευρώπη. Μετά από τα πρόσφατα γεγονότα, με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, μία από τις πολλές κρίσεις που έχουν προκύψει, και ίσως η πιο σημαντική, είναι η ενεργειακή κρίση. Η Ευρώπη πρέπει να είναι ασφαλής σε αυτόν τον τομέα. Οι δράσεις που αναλαμβάνει η Ελλάδα, ορισμένες από τις οποίες αφορούν και τη Βουλγαρία, καθιστούν τη χώρα μου ενεργειακό κόμβο. Σε αυτές τις δράσεις συγκαταλέγονται ο σταθμός της Ρεβυθούσας, ο οποίος ήδη λειτουργεί, διπλασιάζει την παραγωγή του και δίνει ώθηση και στη φίλη μας Βουλγαρία, ο πλωτός σταθμός της Αλεξανδρούπολης, ο οποίος εγκαινιάστηκε πρόσφατα παρουσία του Βούλγαρου Πρωθυπουργού, αλλά και άλλα έργα που αφορούν τις σιδηροδρομικές και οδικές συνδέσεις, καθώς και τους αγωγούς φυσικού αερίου. Υπάρχουν πολλά έργα, όπως ο κάθετος διάδρομος φυσικού αερίου ο οποίος πρόκειται να κατασκευαστεί, που είναι εξαιρετικά σημαντικά και για τις δύο χώρες, και θα ενισχύσουν επίσης ενεργειακά την Ευρώπη, καθώς εντάσσονται στο συνολικό σχεδιασμό της ενεργειακής ασφάλειας της ΕΕ και της Ευρώπης στο σύνολό της.
Η πρόταση του Προέδρου Radev να αντιστραφεί η σύνδεση της Αλεξανδρούπολης με το Burgas αποτέλεσε μέρος των συνομιλιών σας;
Ναι, αναφέρθηκε στις συνομιλίες που είχαμε. Εξ όσων γνωρίζω, υπάρχει μια σχετική πρόταση που εξετάζεται από τα αρμόδια όργανα. Υπάρχουν επιτροπές που έχουν συσταθεί μεταξύ των δύο πλευρών που την μελετούν, και φυσικά οι αρμόδιοι Υπουργοί εξετάζουν, μεταξύ άλλων θεμάτων, την επαναλειτουργία και τον νέο σχεδιασμό του εν λόγω αγωγού που θα έχει την αντίστροφη όδευση, από την Αλεξανδρούπολη στο Burgas.
Εκτός από την ενέργεια, ποιο ήταν το πιο σημαντικό πράγμα που συζητήθηκε κατά τη διάρκεια αυτής της επίσκεψης, κατά τη γνώμη σας;
Πολλά μπορούν να γίνουν, ακριβώς λόγω της τραγικής κατάστασης με την απρόκλητη εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τα θέματα που ανέδειξε – μια σειρά κρίσεων, την ενεργειακή, φυσικά, την επισιτιστική που μας απειλεί, την προσφυγική. Εκτός από το ενεργειακό ζήτημα, υπάρχουν και τα ζητήματα της μετανάστευσης και των προσφυγικών ροών. Υπάρχουν βέβαια οι προσφυγικές ροές από την Ουκρανία, και η Ελλάδα έχει υποδεχθεί Ουκρανούς πολίτες από την πρώτη στιγμή, όπως έκαναν πολλές άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Όπως γνωρίζετε, τόσο η Βουλγαρία όσο και η Ελλάδα αντιμετωπίζουν μεγάλη πίεση στα εξωτερικά ευρωπαϊκά σύνορα, και η πίεση αυτή συνεχίζεται, και δεν νομίζω ότι θα σταματήσει σύντομα, διότι υπάρχουν πόλεμοι στην Αφρική, καθώς και η κλιματική κρίση. Έτσι, οι προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη είναι συνεχείς και οι χώρες μας καλούνται να τις αντιμετωπίσουν. Στην Ελλάδα, έχουμε βιώσει ένα δυσανάλογο βάρος τα τελευταία χρόνια, και ολόκληρη η Ευρώπη, η ΕΕ, όλα τα κράτη μέλη καλούνται να επιδείξουν αλληλεγγύη και υπευθυνότητα στη διαχείριση αυτών των ροών. Ως εκ τούτου, η Ελλάδα και η Βουλγαρία συνεργάζονται στενά σε διμερές επίπεδο στα διάφορα σημεία ελέγχου, προκειμένου να είναι σε θέση να διαχειριστούν καλύτερα την κατάσταση. Όπως είδαμε, επειδή τουλάχιστον η Ελλάδα το έχει βιώσει με την Τουρκία, υπάρχει επίσης εργαλειοποίηση του μεταναστευτικού ζητήματος. Έτσι, εκτός από τη διμερή συνεργασία, είναι φυσικά πολύ σημαντικό να συνομιλήσουμε με τις άλλες ευρωπαϊκές χώρες για την ανάγκη στήριξης των χωρών της πρώτης γραμμής, όπως αποκαλούνται, ώστε να μην επωμίζονται μόνες τους το δυσανάλογο αυτό βάρος.
Φαίνεται ότι γίνεται όλο και πιο δύσκολο να εφαρμόζονται κοινές πολιτικές σε συνθήκες κρίσης.
Φυσικά. Στις διμερείς μας όμως σχέσεις, η συνεργασία στον τομέα της οικονομίας βρίσκεται σε πολύ υψηλό επίπεδο. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις, πολύ δυναμικές, είναι εγκατεστημένες στη Βουλγαρία και αποτελούν μέρος της βουλγαρικής οικονομίας, συνεισφέροντας και στην κοινωνία. Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Νομίζω ότι υπάρχουν περίπου 40.000 εργαζόμενοι σε αυτές τις επιχειρήσεις. Στο επίπεδο της εκπαίδευσης και του πολιτισμού, υπάρχουν ενδιαφέροντα πράγματα που πρέπει να γίνουν στα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Υπάρχουν αρκετοί τομείς συνεργασίας.
Μιλήσατε για τις επενδύσεις και γενικότερα για την οικονομία. Σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, αναρωτιέται κανείς: τι πρέπει να γίνει, ώστε μια χώρα να προοδεύσει; Χρειαζόμαστε περισσότερο κράτος ή περισσότερη οικονομία, περισσότερες επιχειρήσεις; Και με αυτή την ευκαιρία, θα ήθελα να σας ρωτήσω τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει περισσότερο στις κοινωνίες μας από την αρχή του πολέμου, αλλά και μετά από αυτόν;
Πιστεύω ότι, πρώτα απ’ όλα, ο πόλεμος αποτέλεσε ένα σοκ για τις κοινωνίες μας, γιατί θέματα που νομίζαμε ότι είχαν τελειώσει μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου άνοιξαν πάλι. Νομίζαμε ότι είχαν χαραχθεί τα σύνορα της Ευρώπης, ότι δεν θα υπήρχαν τέτοιες κρίσεις. Είχαμε μεν κάποια προβλήματα, όπως η οικονομική κρίση πρόσφατα και μετά η πανδημία, που η Ευρώπη κλήθηκε να αντιμετωπίσει και το έκανε αρκετά καλά, με συνοχή, η οποία είναι πολύ σημαντική για την ΕΕ. Κανείς όμως δεν περίμενε έναν πόλεμο τόσο κοντά μας. Όσο υπάρχουν άνθρωποι, υπάρχουν συγκρούσεις, αλλά στην Ευρώπη είναι πολύ ισχυρές. Οι Ουκρανοί επιδεικνύουν μια αξιοθαύμαστη ανθεκτικότητα στην υπεράσπιση των ευρωπαϊκών αξιών, που δείχνει ότι τίποτα δεν είναι αυτονόητο, τίποτα δεν είναι απλώς δεδομένο και ότι όλα χρειάζονται συνεχή διεκδίκηση: οι δημοκρατικές αξίες, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, η ελευθερία του τύπου, η ανεξαρτησία της δικαιοσύνης. Και ναι μεν υπάρχουν επιμέρους διαφωνίες εντός της ΕΕ, αλλά αυτές είναι οι αξίες που πρεσβεύει η ΕΕ και στις οποίες πρέπει να στρέφεται η ευρωπαϊκή κοινωνία, οι λαοί της Ευρώπης. Φυσικά, ένα σημαντικό πρόβλημα, το οποίο αποτελεί επίσης συνέπεια της ενεργειακής κρίσης, είναι το γεγονός ότι πλήττονται και πάλι τα ευάλωτα κοινωνικά στρώματα, και εδώ είναι που πρέπει να πέσει το βάρος των κρατών μελών, στην προστασία των ανθρώπων αυτών.
Τίποτα δεν είναι πλέον δεδομένο από όταν ξεκίνησε αυτός ο πόλεμος. Και πρέπει να προσέξουμε τους πιο ευάλωτους ανθρώπους.
Ακριβώς.
Πλησιάζουν τα Χριστούγεννα, ο καθένας από εμάς κάνει τις προσευχές του για αυτό που θέλει, για αυτό που πιστεύει ότι θα μας σώσει και για αυτό που πιστεύει ότι θα σώσει τους αγαπημένους του. Τι προσευχή θα κάνετε εσείς αυτά τα Χριστούγεννα;
Αυτό που θα ευχόμουν, γιατί τίποτα δεν είναι πια δεδομένο, είναι να υπάρχει σταθερότητα, ειρήνη, κοινωνική συνοχή και πρωτίστως υγεία, γιατί αυτή είναι που δοκιμάστηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Με τις διάφορες κρίσεις που βιώσαμε, είχαμε την ευκαιρία να αντιληφθούμε ποια αγαθά διακυβεύονται, διότι στο τέλος, όπως είπαμε, δυστυχώς όλα μπορούν να τεθούν σε κίνδυνο. Εύχομαι από τα βάθη της καρδιάς μου να ευημερήσουν τα έθνη μας, οι αγαπημένοι μας, οι συμπολίτες μας.
Κυρία Πρόεδρε, σας ευχαριστώ πολύ για αυτή τη συνέντευξη!
Και εγώ σας ευχαριστώ!